Probleem: SD geheugen kaart niet leesbaar (SD card, micro SD card)
Symptoom: Computer bevriest wanneer SD kaart in lezer aanwezig is
Doel: Data recovery
Computer bevriest bij detecteren SD memory kaart
Om deze symptomen te verklaren moeten we bergijpen wat er gebeurt wanneer Windows een opslag apparaat detecteert. Windows zal proberen een aantal meta-data structuren alswel in een later stadium bestanden te lezen. Bij een lees fout probeert Windows meerdere malen opnieuw te lezen. Wanneer dit niet lukt begint Windows van voren af aan. Dit proces herhaalt zich in principe onbeperkt. De computer lijkt te hangen maar bevindt zich als het ware in een loop. Soms zal de drive in zijn geheel worden verwijderd (in disk management is de drive dan niet langer aanwezig). Deze video laat zien hoe e.e.a. verloopt bij een functionerende drive:
De situatie wordt veroorzaakt door wat we bij een conventionele schijf ‘bad sectors’ zouden noemen. NAND flash geheugen is hier erg gevoelig voor. De situatie is iets minder serieus wanneer deze bad sectors zich verderop in het bestandssysteem bevinden. Windows zal dan een schijf letter toekennen maar kan dan in een later stadium tijden het benaderen van bestanden bevriezen.
Gegevens redden
In welk stadium het bevriezen ook optreedt, bij de recovery van de bestanden is gebruik van speciale hardware gewenst. Ook file recovery software zal waarschijnlijk op een gegeven moment bevriezen.
Data Recovery Hardware
De hardware van de Canadese firma DeepSpar die ik gebruik in bovenstaande video is onder andere ook in staat efficiënt lees fouten af te handelen. Hierdoor kan ik de SD kaart benaderen zonder dat Windows of file recovery software ‘hangt’. Dit stelt me in staat een sector-by-sector drive image te maken, dit drive image kan dan m.b.v. file recovery software worden gelezen, en zo kunnen individuele bestanden worden gered.
Als ik op deze manier je bestanden kan redden beschouw ik dit als een normale logische recovery. De SD kaart moet als verloren worden beschouwd.
Fysieke schade repareren
Wanneer de SD kaart intern uit een PCB met een afzonderlijke controller / NAND chip bestaat is het soms mogelijk reparaties onder een microscoop uit te voeren. Het is niet ongebruikelijk dat door fysieke krachten haar scheurtjes ontstaan in soldeer verbindingen tussen de verschillende componenten en de PCB.
Na reparatie wordt de flash kaart uitgelezen (logische recovery). Als ik data recover na reparatie impliceert dit dus dat reparatie + logische recovery wordt afgerekend.
Chip off
Chip off staat voor het direct uitlezen van de NAND chip(s). Chip off wordt zo genoemd omdat de NAND chip letterlijk van de PCB verwijderd wordt middels een zgn. rework station en wordt geplaatst in een gespecialiseerde lezer.. Op moderne chips bevinden alle componenten zich op een chip, en wordt er dus niets los gemaakt, en worden miniscule draadjes op pins op de chip gesoldeerd. Maar de gangbare term hiervoor is nog steeds ‘chip off’ of off ‘chip recovery’.
Omdat de NAND direct wordt uitgelezen zonder tussenkomst can de controller moet deze laatste worden geeumuleerd. De controller is namelijk verantwoordelijk voor het bijhouden van welke data waar geplaatst is, welke blokken buiten gebruik zijn gesteld, ECC foutcorrectie toepassen en het de-scramblen van data (vaak via een vorm van XOR). Vaak is deze emulatie niet perfect en chip-off is daarom de laatste optie. Omdat chip-off ook desolderen en logische recovery impliceert is het ook de duurste optie.
Gespecialiseerde NAND flash adapters en software zijn benodigd voor chip off data recovery
Zelf doen
- Als Windows bevriest zodra het de SD kaart ‘ziet’ kun je het een in een ander besturingssysteem proberen, Linux bijvoorbeeld. Middels ddrescue kun je dan een sector-by-sector disk image maken. Aangezien de meeste file recovery software in Windows draait, kun je dan in Windows de drive image aan de file recovery software ‘voeren’.
- Als de Windows File Eplorer hangt of zelfs file recovery software maar de SD kaart wel gedecteerd wordt in Disk Management, kun je de kaart in principe imagen. Je kunt het proces baby-sitten of hardware gebruiken die de lezer power-cycled in geval van fouten. Dit kan bijvoorbeeld met de gratis versie van mijn tooltje JpegDigger and een YKUSH XS USB adaptertje.